جنس فرش دستباف ایرانی : ابریشم، پنبه و پشم

فرش دستباف مدرن ایرانی
فرش دستباف مدرن ایرانی، الهام گرفته از طرح های سنتی
21/07/2018
فرش دستباف بیرجند: طرح ماهی در مرکز و جزئیات بسیار در حاشیه‌ها
23/07/2018

در فرش دستباف اصیل ایرانی همواره از الیاف طبیعی در تار و پود فرش استفاده می‌شود. نخستین فرش‌های ایرانی به دست عشایری بافته شد که روزهای متمادی بر روی زمین‌های سخت در شرایط جوی بی‌رحم سفر می‌کردند تا مرتع بهتری را برای دام‌های خود پیدا کنند. عشایر کوچ‌نشین فرش‌هایی را برای گرم نگه داشتن خود و نرم‌تر کردن بستر خواب‌شان بافتند. مردمان عشایر به الیاف مصنوعی دسترسی نداشتند یا به دنبال جایگزینی برای الیاف طبیعی نبودند. عشایر در جستجوی موادی بودند که هم در دسترس باشد و هم گرم‌ نگهشان دارد، و چه ماده‌ای بهتر از پشم. عشایر برای به دست آوردن پشم کافی بود که از چادر خود بیرون بروند، پشم گوسفندان را بچینند و بریسند. الیاف مقاوم به دست آمده نرم بود و به راحتی می‌شد با آن کار کرد. به علاوه رنگ کردن نخ پشمی آسان بود و بافندگان می‌توانستند فرش‌هایی رنگارنگ با طیف چشم‌نوازی از الگوهای رنگی مختلف بیافرینند.

فرش اصیل ایرانی و شرقی، چه به دست عشایر، چه در شهر، بافته شود، تک تک گره‌ها و رج‌های آن با دست زده می‌شود. بافندگان ماده اولیه (پشم یا ابریشم) را با تکنیک‌های گره‌زنی مختلف دور تارهای چله گره می‌زنند. هر فرش از روی نقشه‌ای بافته می‌شود که بسته به نوع فرش می‌تواند کپی یک طرح قدیمی و پیچیده یا طرح فی‌البداهه‌ای باشد که قالیباف از محیط پیرامون و شیوه زندگی خود الهام گرفته است. فرش دستبافت ایرانی با گره‌ها، وسایل و مواد مختلف بافته می‌شود.

فروشگاه فرش دستبافت بردبار ارائه دهنده مجموعه‎ای از نفیس‌ترین و مرغوب‌ترین فرش‌های دستباف ایرانی از علاقه مندان جهت بازدید و خرید فرش دستباف ایرانی دعوت به عمل می‌آورد.

آدرس: اصفهان، میدان نقش جهان، خیابان پشت مطبخ، پلاک 2+11

همچنین جهت هماهنگی و ثبت نام در تورهای تخصصی فرش به اقصی نقاط کشور می‌توانید با شماره‌‌ زیر تماس حاصل فرمایید.

09301183851

درباره فرش شرقی


فرش شرقی را به طور خلاصه می‌توان فرشی تعریف کرد که در آسیا بافته می‌شود. ایران، چین، هندوستان، روسیه، ترکیه، پاکستان، تبت و نپال بزرگترین صادرکنندگان فرش دستباف هستند. فرش ایرانی نیز نوعی فرش شرقی است که بسیار ضخیم و متراکم است و بیشتر از 160 گره در هر اینچ مربع دارد. فرش دستبافت ایرانی ترکیب رنگ پخته و چشم‌نواز، طرح منحصر به فرد و گره‌های مخصوص دارد. طرح، رنگ، اندازه و بافت فرش دستبافت ایرانی در سراسر جهان معروف است. قالی‌های بافته شده برحسب روستا، شهر یا ناحیه محل بافت یا فروش فرش نام‌گذاری می‌شود. فرش‌های عشایر نیز به نام ایل بافنده آن نامیده می‌شود.

بافت فرش ایرانی


فرش دستباف ایرانی چه در شهر، چه در ایل، چه با پشم، چه با ابریشم با تکنیک گره‌زنی مخصوص بافته می‌شود و بافنده نخ را به شیوه‌ای خاص دور تار چله گره می‌زند. فرش‌ها با طرح‌های مسحورکننده برگرفته شده از نقشه‌های قدیمی یا الهام گرفته شده از محیط اطراف و روش زندگی خلق می‌شود. پس از آن که یک رج گره با استفاده از نخی به رنگ آورده شده در نقشه کامل شد، بافنده نخ پود را محکم بین رج تکمیل شده جدید و رجی که تازه می‌خواهد، شروع کند فشار می‌دهد تا گره‌ها محکم در جای خود بماند. بافت یک فرش ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول می‌کشد تا خریدار اثر هنری منحصر به فردی را به خانه ببرد که علاوه بر زیبایی، کاربردی نیز هست و دوام بالایی دارد.

فرش ایرانی بافته شده از الیاف طبیعی


قالیبافان عشایر از همان ابتدا دلیلی نمی‌دیدند که برای بافت فرش از الیاف مصنوعی استفاده کنند. به همین دلیل فرش‌های قدیمی و اصیل ایرانی همواره با نخ‌های طبیعی، پشم، پنبه و ابریشم بافته می‌شد.

فرش ایرانی بافته شده از الیاف طبیعی

زیربنای تختی که فرش روی آن بافته می‌شود، چله و نخی که برای بافت فرش به کار برده می‌شود، پرز گفته می‌شود. پرز در بعضی فرش‌ها بلند و پرپشت گذاشته می‌شود و در بعضی فرش‌ها بسیار کوتاه می‌شود تا نقشه فرش جلوه بیشتری پیدا کند و بهتر دیده شود. چله فرش معمولاً با پشم، پنبه یا ابریشم و گاهی ترکیبی از دو جنس نخ کشیده می‌شود. نخ پنبه، پشم و ابریشم برای بافت زمینه فرش به کار برده می‌شود. موی بز یا شتر نیز برای بافت زمینه کاربرد دارد. چله فرش به ساختار زیربنایی نیز گفته می‌شود. نخ‌های بافت زمینه روی چله، تشکیل شده از تار و پود گره زده می‌شود.

تار

تار به نخ‌های عمودی گفته می‌شود که از بالا تا پایین فرش کشیده شده است. وجود تار برای حفظ ساختار فرش ضروری است، چون گره‌ها دور تار زده می‌شود. پود نیز بین رشته‌های تار قرار می‌گیرد تا گره‌ها را ثابت نگه دارد. انتهای آزاد نخ‌های تار ریشه فرش را تشکیل می‌دهد.

پود

کاربرد پود ثابت نگه داشتن گره‌ها است. نخ پود قبل و بعد از هر رج گره از بین تارها رد می‌شود و قالیباف با شانه محکم روی پود می‌کوبد تا ردیف گره‌ها محکم شود و فرش بافت منسجمی پیدا کند.

در اکثر فرش‌ها هم در تار و هم در پود از نخ پنبه استفاده می‌شود، البته چله بعضی فرش‌های عشایر با پشم کشیده می‌شود. فرش‌های ظریف گل ابریشم نیز غالباً چله ابریشم دارد و بافت زمینه نیز با ابریشم بافته می‌شود.   به الیاف بافت زمینه پرز گفته می‌شود. پشم، ابریشم و پنبه مواد اصلی هستند که برای بافت زمینه فرش‌های دستبافت ایرانی به کار برده می‌شود. البته عشایر از پشم شتر یا بز نیز برای بافت فرش استفاده می‌کنند.

پنبه

جنس فرش دستباف ایرانیاکثر فرش‌های ایرانی چله نخ پنبه دارند. تار پنبه‌ای بین تیرهای افقی کشیده می‌شود تا تنش ثابتی را بر تمام قالی اعمال کند. بافنده ابتدا گره را دور دو تار مجاور می‌زند. سپس گره را به سمت پایین می‌لغزاند و نخ اضافی را می‌برد. ضخامت فرش به طول نخ باقیمانده روی فرش بستگی دارد.

پشم

جنس فرش دستباف ایرانی

پشم پرکاربردترین ماده برای بافت زمینه فرش‌های عشایر است. دلایل مختلفی برای پرکاربرد بودن پشم وجود دارد. نخستین دلیل این است که پشم به وفور در دسترس است، به علاوه پشم ارزان، بادوام و نرم است و به راحتی می‌شود با آن کار کرد. سن، نژاد و تغذیه گله بر کیفیت پشم اثر می‌گذارد و خودتان به راحتی متوجه می‌شوید که تفاوت بارزی بین کیفیت پشم فرش‌های مختلف وجود دارد.

ابریشم

جنس فرش دستباف ایرانی

ابریشم نخ گران‌قیمتی است و برای بافندگان عشایر بیش از حد لوکس و تجملی است. بهترین نخ ابریشم از سواحل جنوبی دریای خزر وارد می‌شود. فرش دستباف گل ابریشم در شهر و معمولاً به صورت سفارشی بافته می‌شود. ابریشم به تنهایی یا همراه با پشم به کار برده می‌شود. فرش دستباف ابریشم ظریف و فاخر و بسیار نرم است و معمولاً به جای آن که روی زمین انداخته شود، زینت‌بخش دیوارها می‌شود. ابریشم عموماً در فرش‌های تبریز و دیگر فرش‌های دستباف ایرانی با تراکم و تعداد گره بالا به کار برده می‌شود.

تهیه مواد اولیه برای بافت فرش


مواد اولیه از ارکان اصلی آفرینش یک قالی نفیس است. بافت آن می تواند سال ها به درازا بکشد و در این سال ها تار چله مدام کشیده می‌شود، با ابزار سنگین بر چله، پود کلفت و پود نازک می‌کوبند. و پس از پایان کار فرش باید یارای سالیان سال پا خوردن را داشته باشد. جنس مواد باید مرغوب بوده و مسئول تدارکات معتبر باشد تا با انتخاب دقیق پایداری فرش را تضمین کند. تعداد مواد لازم بسیار کم است: نخ پنبه، نخ پشم، نخ ابریشم، مواد اولیه برای تهیه رنگ‌های طبیعی… ولی باید در نظر داشت که مقدار این مواد زیاد و هزینه آن بالا است. تهیه این مواد مستلزم مدیریت درست است و در کشوری که تورم اقتصادی بسیار بالاست، بی نظیر بودن کار استادکار فرش در گرو ذخیره بالای موجودی اوست که روز به روز بر ارزش آن افزوده می‌گردد. استادکار فرش کلاف‌های خامه و ابریشم مورد نیاز سالانه را شخصا خریداری می‌کند و کلاف‌ها در کارگاه‌های او رنگ می‌شوند. تولید پشم مرغوب ایرانی در مقایسه با گذشته کاهش داشته و بهای آن افزایش یافته است، مقررات گمرکی دائما تغییر می‌کند و …، این قبیل مسائل تهیه مواد اولیه‌اش را کاری سخت می‌کند. امروزه دست اندرکاران بافت فرش، نخ را از کُره و در برخی موارد از استرالیا تامین می‌کنند.

 

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است”

یک دیدگاه

  • سلام , مهمان