فرش دستباف بیرجند: طرح ماهی در مرکز و جزئیات بسیار در حاشیه‌ها

جنس فرش دستباف ایرانی : ابریشم، پنبه و پشم
22/07/2018
فرش دستباف اراک: تلفیقی از گره فارسی، رنگ های طبیعی و پشم مرغوب
23/07/2018

فرش بیرجند

بیرجند در شمال شرقی ایران در استان خراسان جنوبی در جنوب مشهد قرار دارد. فرش دستباف بیرجند غالباً به عنوان فرش خراسان خرید و فروش می‌شود. گره جفتی نخستین بار در بیرجند ابداع شده است. فرش بیرجند تحت تاثیر شهر همسایه خود، مشهد غالباً با نقشه لچک ترنج بافته می‌شود، البته طرح‌های سراسری افشان بوته روی زمینه عاجی رنگ نیز به تأسی از فرشبافی مود، در میان قالیبافان بیرجندی رواج دارد. فرش بیرجند در مجموع یک فرش اصیل و زیبای دستبافت ایرانی است. قالی بیرجند با رنگبندی متنوع و با رنگ‌هایی جواهرگون از روی نقشه‌های سنتی ظریف و پرجزئیات بافته می‌شود. نقشه ماهی هراتی معمول فرش‌های بیرجند با نخ پشمی بافته می‌شود و بخش‌هایی از این طرح با نخ ابریشمی بافته می‌شود تا فرش جلوه بیشتری پیدا کند.

فرش دستباف ایرانی بخش مهمی از هنر و فرهنگ ایران است. فرشبافی بدون شک یکی از شاخص‌ترین تجلی‌گاه‌های هنر و فرهنگ پارسی است که قدمت آن به ایران باستان برمی‌گردد. ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش‌های دستبافت است که سه چهارم تولید کلی فرش جهان را به عهده دارد. بیرجند مرکز فرشبافی جدیدی در استان خراسان جنوبی است که از دهه 1930 (1310) در صنعت فرشبافی فعال بوده است. کارگاه‌های قالیبافی بزرگ و سازمان یافته‌ای در بیرجند و روستاهای اطراف آن وجود دارد، فرش‌های نفیس مود نیز از سده‌ی نوزدهم میلادی به شهرت قابل توجهی دست یافته‌اند. فرش مود با گره‌های دوگانه و نامتقارن روی تارهای ضخیم پنبه‌ای با دو پود بافته می‌شود. فرش بیرجند با پشم براقی بافته می‌شود که به وفور در خراسان وجود دارد.

فروشگاه فرش دستبافت بردبار ارائه دهنده مجموعه‎ای از نفیس‌ترین و مرغوب‌ترین فرش‌های دستباف ایرانی از علاقه مندان جهت بازدید و خرید فرش دستباف ایرانی دعوت به عمل میآورد.

آدرس: اصفهان، میدان نقش جهان، خیابان پشت مطبخ، پلاک 2+11

همچنین جهت هماهنگی و ثبت نام در تورهای تخصصی فرش به اقصی نقاط کشور می‌توانید با شماره‌‌های زیر تماس حاصل فرمایید.

علی بردبار: 09131183851

حسین بردبار: 09133137278

کیفیت فرش دستباف بیرجند


کیفیت فرش دستباف بیرجند

قالی دستبافت بیرجند در استان خراسان جنوبی ایران بافته می‌شود. در این ناحیه فرش‌هایی با کیفیت متوسط با استفاده از نخ‌هایی پشمی در رنگ‌های آبی تیره، حنایی، خرمایی، شتری و کرم روی چله پنبه‌ای بافته می‌شود و بخش‌هایی از نقشه نیز با ابریشم بافته می‌شود تا جلوه بیشتری پیدا کند. فرش‌های بیرجند در اندازه‌های مختلف بافته می‌شود، هرچند مشتریان خارجی فرش‌های بزرگتر را بیشتر می‌پسندند.

قالی دستباف بیرجند معمولاً با نقشه هراتی یا ترنج گرد زیبایی بافته می‌شود که نقوش تکرارشونده آن را در میان گرفته‌اند.

جزئیات حاشیه‌های بیرجند تحسین‌برانگیز است؛ این پرجزئیات بودن حاشیه‌ها بدون دلیل نیست. هنرمندان فرشباف بیرجندی معتقد هستند، همان طور که یک قاب تزئینی زیبا ارزش تابلو نقاشی را بالاتر می‌برد، حاشیه فرش نیز جلوه و ارزش زمینه فرش را بیشتر می‌کند. فرش بیرجند عموماً با نقشه هراتی (ماهی) بافته می‌شود.

نقشه فرش‌های بیرجند می‌تواند با یا بدون لچک و ترنج باشد. فرش‌های مزین به نقش لچک ترنج دایره‌ای زیبا و بزرگ در وسط دارند که شبیه به خورشید درخشان است. بیرجند در گذشته “سرزمین خورشید تابان” گفته می‌شد، شاید این توصیف خاستگاه نقش ترنج در فرش بیرجند باشد. دیگر نقشه‌های متداول در فرش‌های دستبافت بیرجند عبارت است از:

  • ربعی سعدی: گل‌ها و گیاهان و خطوط درهم تنیده که اصطلاحاً طرح اسلیمی گفته می‌شود.
  • کله اسبی
  • خشتی: مستطیل‌های آجر که به شیوه‌ای یکنواخت روی فرش قرار گرفته‌اند.
  • افشان: گل‌ها، برگ‌ها، شاخه‌ها، درختان، پرندگان، حیوانات و خطوط مارپیچی که کل زمینه را پر می‌کند.
  • محرمات: طرح رنگارنگ راه‌راه

فرش بیرجند در عرصه بین‌المللی با نام “فرش مود” شناخته می‌شود، چون مود نام ناحیه‌ای از بیرجند است که سبک فرشبافی منحصر به فردی دارد، فرش مود با گره‌های فارسی یا نامتقارن بافته می‌شود.

بازه زمانی 1320 ـ 1310 دوران اوج شکوفایی صنعت فرش در بیرجند بود و کیفیت بالا ی فرش‌های بیرجند معروفیتی جهانی را برای آن به ارمغان آورد. ازآنجایی که بیرجند نقش مهمی در صنعت فرش ایران دارد، تقریباً تمام پژوهشگران و تاریخ‌نگاران فرش به آن اشاره کرده‌اند، برای نمونه تاجر بریتانیایی بازنشسته فرش، سیسیل ادواردز در کتاب “فرش ایران” به طور مبسوط به فرش بیرجند پرداخته است، کتاب “فرش ایران” راهنمای جامعی درباره صنعت فرش ایران در قرن بیستم است.

طرح و نقش قالی بیرجند در یک نگاه


طرح و نقش قالی بیرجند در یک نگاه

قالی دستباف بیرجند دارای ویژگی‌های زیر است:

  • نقشه: فرش بیرجند بالاترین کیفیت را در میان فرش‌های دستباف شرق ایران دارد. فرش بیرجند از بسیاری جهات شبیه به فرش قم است، هرچند حاشیه‌های فرش و قالی دستباف بیرجند شلوغ‌تر است.
  • کیفیت: فرش بیرجند بالاترین کیفیت را در میان فرش‌های شرق ایران دارد.
  • شکل و اندازه: فرش بیرجند در اندازه‌های مختلف یافت می‌شود، اگرچه اکثر فرش‌ها در اندازه بزرگ (ده در هجده پا) بافته می‌شود.
  • رنگ: قرمز روشن، آبی تیره، سبز روشن. گوشه‌های فرش معمولاً به رنگ عاجی یا سفید بافته می‌شود.
  • بافت: پشم نرم، نازک، بافت محکم و متراکم
  • چله: تار عمدتاً پنبه‌ای و پود پشمی است.
  • گره: بافندگان بیرجندی از گره فارسی استفاده می‌کنند. کیفیت فرش به تعداد گره‌ها بستگی دارد. تعداد متوسط گره‌ها در فرش بیرجند KPSI 120 (30 رج) تا KPSI 475 (60 رج) است.
  • قیمت: فرش بیرجند جزء نفیس‌ترین فرش‌های ایران است و هرچه KPSI آن بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر است.

فرش مود بیرجند


فرش مود بیرجند

شهر مود در جنوب مشهد و جنوب بیرجند قرار دارد. فرش مود غالباً با نقشه هراتی، با یا بدون ترنج مرکزی بافته می‌شود. فرش دستباف مود غالباً به دو دسته مود ماهی و مود باغی تقسیم‌بندی می‌شود. فرش با نقشه ریزماهی غالباً زمینه‌ای به رنگ قرمز روشن یا آبی‌های متنوع و ترنجی ستاره شکل دارد. طرح باغی با نقش و نگارهای باغی منحنی شکل یادآور فرش‌های بختیاری است.

بافندگان شهر مود فرش را با پود دوگانه و با مهارتی ستودنی می‌بافند. ابریشم در هر دو طرح به کار برده می‌شود تا فرش درخشندگی خیره کننده‌ای پیدا کند.

یک دیدگاه

  • سلام , مهمان
فهرست